Y dakikada X öğren

// Tek satırlık yorumlar iki eğik çizgi ile başlar.
/* Çok satırlı yorumlar eğik çizgi-yıldız ile başlar,
   ve yıldız-eğik çizgi ile biter */

// İfadeler ; ile sonlandırılabilir
birSeyYap();

// ... ancak sonlandırma yapmak zorunda değilsiniz, çünkü noktalı virgüller
// otomatik olarak yeni satırlarda yer alır, ancak bazı durumlar hariç.
birSeyYap()

// Bu durumlar beklenmeyen sonuçlara yol açabileceğinden, burada
// noktalı virgüller kullanmaya devam edeceğiz.

///////////////////////////////////
// 1. Sayılar, Dizeler ve Operatörler

// JavaScript'in bir sayı türü vardır (64 bitlik IEEE 754 double).
// Double'lar 52 bitlik bir mantisaya sahiptir, bu da tam sayıları
// yaklaşık olarak 9✕10¹⁵'e kadar kesin olarak depolamak için yeterlidir.
3; // = 3
1.5; // = 1.5

// Temel aritmetik işlemler beklediğiniz gibi çalışır.
1 + 1; // = 2
0.1 + 0.2; // = 0.30000000000000004
8 - 1; // = 7
10 * 2; // = 20
35 / 5; // = 7

// Hatta düzensiz bölme işlemi de yapılabilir.
5 / 2; // = 2.5

// Ve modülo bölmesi de yapılabilir.
10 % 2; // = 0
30 % 4; // = 2
18.5 % 7; // = 4.5

// Bit işlemleri de çalışır; bir bit işlemi yaptığınızda float'ınız
// *en fazla* 32 bitlik bir işaretleme tamsayıya dönüştürülür.
1 << 2; // = 4

// Öncelik parantez ile sağlanır.
(1 + 3) * 2; // = 8

// Üç adet gerçek olmayan sayı değeri vardır:
Infinity; // örneğin 1/0'ın sonucu
-Infinity; // örneğin -1/0'ın sonucu
NaN; // örneğin 0/0'ın sonucu, 'Sayı Değil' anlamına gelir

// Ayrıca boolean türü vardır.
true;
false;

// Stringler ' veya " ile oluşturulur.
'abc';
"Merhaba, dünya";

// Olumsuzluk işareti ! sembolü ile yapılır.
!true; // = false
!false; // = true

// Eşitlik === ile kontrol edilir.
1 === 1; // = true
2 === 1; // = false

// Eşitsizlik !== ile kontrol edilir.
1 !== 1; // = false
2 !== 1; // = true

// Diğer karşılaştırmalar
1 < 10; // = true
1 > 10; // = false
2 <= 2; // = true
2 >= 2; // = true

// Stringler + ile birleştirilir.
"Merhaba " + "dünya!"; // = "Merhaba dünya!"

// ... ve sadece stringlerle sınırlı olmayan bir şekilde çalışır
"1, 2, " + 3; // = "1, 2, 3"
"Merhaba " + ["dünya", "!"]; // = "Merhaba dünya,!"

// ve < ve > ile karşılaştırma yapılabilir.
"a" < "b"; // = true

// Tip dönüşümü(type conversion), çift eşittir işaretiyle yapılan karşılaştırmalarda gerçekleştirilir.
"5" == 5; // = true
null == undefined; // = true

// ...ancak === işaretini kullanırsanız...
"5" === 5; // = false
null === undefined; // = false

// ...bu bazen garip davranışlara yol açabilir...
13 + !0; // 14
"13" + !0; // '13true'

// Bir stringteki karakterlere `charAt` kullanarak erişebilirsiniz.
"Bu bir string(dize)".charAt(0);  // = 'B'

// ...veya daha büyük parçaları almak için `substring` kullanabilirsiniz.
"Merhaba dünya".substring(0, 5); // = "Merhaba"

// `length` bir özelliktir, bu yüzden () kullanmayın.
"Merhaba".length; // = 7

// Ayrıca `null` ve `undefined` değerleri de vardır.
null;      // bilerek atanmamış bir değeri belirtmek için kullanılır.
undefined; // bir değerin şu anda mevcut olmadığını belirtmek için kullanılır (aslında
           // `undefined` kendisi bir değerdir)

// false, null, undefined, NaN, 0 ve "" yanıltıcıdır (falsy); diğer her şey doğrudur (truthy).
// 0 yanıltıcıdır ve "0" doğrudur, 0 == "0" olduğu halde.

///////////////////////////////////
// 2. Değişkenler(Variables), Diziler(Arrays) ve Nesneler(Objects)

// Değişkenler `var` anahtar kelimesiyle tanımlanır. JavaScript dinamik olarak
// yazıldığından türü belirtmeniz gerekmez. Atama işlemi tek `=` karakteriyle yapılır.
var birDegisken = 5;

// Eğer var anahtar kelimesini atlamışsanız, hata almayacaksınız...
ikinciDegisken = 10;

// ...ancak değişkeniniz tanımladığınız kapsamda değil, global kapsamda oluşturulur.

// Atanmadan tanımlanan değişkenler undefined olarak ayarlanır.
var ucuncuDegisken; // = undefined

// Eğer tek satırda birkaç değişken tanımlamak istiyorsanız, virgül ayırıcısını kullanabilirsiniz.
var dorduncuDegisken = 2, besinciDegisken = 4;

// Değişkenler üzerinde matematiksel işlemler için kısa yol bulunmaktadır:
birDegisken += 5; // birDegisken = birDegisken + 5; birDegisken şimdi 10
birDegisken *= 10; // şimdi birDegisken 100

// Ve 1 eklemek veya çıkarmak için daha da kısa bir yol bulunmaktadır
birDegisken++; // şimdi birDegisken 101
birDegisken--; // tekrar 100'e döndü

// Diziler, herhangi bir türde değerlerin sıralı listeleridir.
var benimDizim = ["Merhaba", 45, true];

// Elemanlara, köşeli parantezlerle indeks(index) kullanarak erişilebilir.
// Dizi indeksleri sıfırdan başlar.
benimDizim[1]; // = 45

// Diziler değiştirilebilir ve değişken uzunluğa sahiptir.
benimDizim.push("Dünya");
benimDizim.length; // = 4

// Belirli bir indekse ekleme/düzenleme yapma
benimDizim[3] = "Merhaba";

// Dizinin başından veya sonundan bir eleman ekleyip çıkarma
benimDizim.unshift(3); // İlk eleman olarak ekle
birDegisken = benimDizim.shift(); // İlk elemanı çıkar ve geri döndür
benimDizim.push(3); // Son eleman olarak ekle
birDegisken = benimDizim.pop(); // Son elemanı çıkar ve geri döndür

// Dizinin tüm elemanlarını noktalı virgül ile birleştir
var benimDizim0 = [32,false,"js",12,56,90];
benimDizim0.join(";"); // = "32;false;js;12;56;90"

// İndeks 1'den (dahil) indeks 4'e (hariç) kadar olan elemanları içeren alt diziyi al
benimDizim0.slice(1,4); // = [false,"js",12]

// İndeks 2'den başlayarak 4 elemanı kaldır ve yerine "hi", "wr" ve "ld" dizelerini ekle; kaldırılan alt diziyi döndür
benimDizim0.splice(2,4,"hi","wr","ld"); // = ["js",12,56,90]
// benimDizim0 === [32,false,"hi","wr","ld"]

// JavaScript nesneleri, diğer dillerde "sözlük(dictionary)" veya "haritalar(maps)" ile eşdeğerdir: anahtar-değer çiftlerinin sırasız bir koleksiyonudur.
var benimNesnem = {anahtar1: "Merhaba", anahtar2: "Dünya"};

// Değerler herhangi bir tür olabilir.
var benimNesnem = {benimAnahtarim: "benimDegerim", "digerAnahtarim": 4};

// Nesne özelliklerine köşeli parantezlerle veya nokta sözdizimi kullanarak da erişilebilir,
benimNesnem["digerAnahtarim"]; // = 4
benimNesnem.benimAnahtarim; // = "benimDegerim"

// Nesneler değiştirilebilir; değerler değiştirilebilir ve yeni anahtarlar eklenir.
benimNesnem.benimUcuncuAnahtarim = true;

// Henüz tanımlanmamış bir değeri erişmeye çalışırsanız, undefined alırsınız.
benimNesnem.benimDorduncuAnahtarim; // = undefined

///////////////////////////////////
// 3. Mantık ve Kontrol Yapıları

// `if` yapısı beklediğiniz gibi çalışır.
var sayi = 1;
if (sayi == 3){
    // sayı 3 ise değerlendirilir
} else if (sayi == 4){
    // sayı 4 ise değerlendirilir
} else {
    // ne 3 ne de 4 ise değerlendirilir
}

// `while` da beklediğiniz gibi çalışır.
while (true){
    // Sonsuz döngü!
}

// Do-while döngüleri, while döngülerine benzer, ancak her zaman en az bir kez çalışır.
var input;
do {
    input = getInput();
} while (!isValid(input));

// `for` döngüsü C ve Java ile aynıdır:
// başlatma; devam koşulu; iterasyon.
for (var i = 0; i < 5; i++){
    // 5 kez çalışır
}

// Etiketli döngülerden çıkmak, Java'ya benzer.
dis:
for (var i = 0; i < 10; i++) {
    for (var j = 0; j < 10; j++) {
        if (i == 5 && j ==5) {
            break dis;
            // sadece iç içe olan yerine dış döngüden çıkar
        }
    }
}

// for/in ifadesi bir nesnenin özellikleri üzerinde dolaşmaya olanak sağlar.
var aciklama = "";
var kisi = {ad:"Kaan", soyad:"Kaçar", yas:26};
for (var x in kisi){
    aciklama += kisi[x] + " ";
} // aciklama = 'Kaan Kaçar 26'

// for/of ifadesi, yinelemeli nesneler üzerinde dolaşmayı sağlar
var evdekiHayvanlar = "";
var hayvanlar = ["kedi", "köpek", "hamster", "kirpi"];
for (var hayvan of hayvanlar){
    evdekiHayvanlar += hayvan + " ";
} // evdekiHayvanlar = 'kedi köpek hamster kirpi '

// && mantıksal ve, || mantıksal veya'dır.
if (ev.buyukluk == "büyük" && ev.renk == "mavi"){
    ev.icinde = "ayı";
}
if (renk == "kırmızı" || renk == "mavi"){
    // renk ya kırmızı ya da mavidir
}

// && ve || "kısa devre(short circuit)" yapar, bu varsayılan değerlerin atanmasında kullanışlıdır.
var isim = digerIsim || "varsayılan";

// `switch` ifadesi `===` ile eşitlik kontrolü yapar.
// case kodu çalıştıktan sonra çalışmasını istemiyorsanız "break" kullanın.
not = 'B';
switch (not) {
  case 'A':
    console.log("Harika iş");
    break;
  case 'B':
    console.log("İyi iş");
    break;
  case 'C':
    console.log("Daha iyisini yapabilirsin");
    break;
  default:
    console.log("Eyvah");
    break;
}


///////////////////////////////////
// 4. Fonksiyonlar, Kapsam(Scope) ve Kapanışlar(Closure)

// JavaScript fonksiyonları `function` anahtar kelimesi ile tanımlanır.
function fonksiyonum(sey){
    return sey.toUpperCase();
}
fonksiyonum("foo"); // = "FOO"

// Dikkat edilmesi gereken bir nokta, döndürülecek değerin `return` anahtar kelimesiyle
// aynı satırda başlaması gerektiğidir. Aksi takdirde, otomatik noktalı virgül ekleme
// nedeniyle her zaman `undefined` döndürülür.
function fonksiyonum(){
    return // <- buraya otomatik olarak noktalı virgül eklenir
    {buBir: 'nesne haritası'};
}
fonksiyonum(); // = undefined

// JavaScript fonksiyonları birinci sınıf nesnelerdir, bu nedenle farklı değişken adlarına
// yeniden atanabilir ve diğer fonksiyonlara argüman olarak geçilebilir - örneğin,
// bir olay işleyici sağlarken:
function fonksiyonum(){
    // bu kod 5 saniye sonra çağrılacak
}
setTimeout(fonksiyonum, 5000);
// Not: setTimeout, JS dilinin bir parçası değildir, ancak tarayıcılar ve Node.js tarafından sağlanır.

// Tarayıcılar tarafından sağlanan başka bir fonksiyon da setInterval'dir
function fonksiyonum(){
    // bu kod her 5 saniyede bir çağrılacak
}
setInterval(fonksiyonum, 5000);

// Fonksiyon nesnelerinin bile isimle tanımlanması gerekmez - başka bir argümana
// doğrudan anonim bir fonksiyon tanımı yazabilirsiniz.
setTimeout(function(){
    // bu kod 5 saniye sonra çağrılacak
}, 5000);

// JavaScript, fonksiyon kapsamına sahiptir; fonksiyonlar kendi kapsamlarını alır,
// ancak diğer bloklar almaz.
if (true){
    var i = 5;
}
i; // = 5 - blok kapsamı olan bir dilde beklendiği gibi undefined değil

// Bu, "hemen çalışan anonim fonksiyonlar"ın yaygın bir modeline yol açmıştır.
// Bu model, geçici değişkenlerin global kapsama sızmasını önler.
(function(){
    var gecici = 5;
    // Global kapsama `window` olarak atanarak global kapsama erişebiliriz.
    // Web tarayıcısında global nesne her zaman `window`'dur. Node.js gibi tarayıcı dışı
    // ortamlarda global nesnenin farklı bir adı olabilir.
    window.kalici = 10;
})();
gecici; // Referans Hatası verir
kalici; // = 10

// JavaScript'in en güçlü özelliklerinden biri closure'lardır. Eğer bir fonksiyon başka bir fonksiyonun içinde tanımlanmışsa, iç fonksiyon dış fonksiyonun tüm değişkenlerine erişebilir, hatta dış fonksiyon sonlandıktan sonra bile.
function beşSaniyedeMerhabaDe(isim){
    var mesaj = "Merhaba, " + isim + "!";
    // İç fonksiyonlar varsayılan olarak yerel kapsama yerleştirilir, sanki `var` ile tanımlanmış gibi.
    function içFonksiyon(){
        alert(mesaj);
    }
    setTimeout(içFonksiyon, 5000);
    // setTimeout asenkron bir işlem olduğu için beşSaniyedeMerhabaDe fonksiyonu hemen sonlanacak ve setTimeout daha sonra içFonksiyon'u çağıracak. Ancak içFonksiyon, beşSaniyedeMerhabaDe fonksiyonunun kapsamında olduğu için içFonksiyon sonunda çağrıldığında hala `mesaj` değişkenine erişebilecektir.
}
beşSaniyedeMerhabaDe("Kaan"); // 5 saniye sonra "Merhaba, Kaan!" içeren bir pencere açacak

///////////////////////////////////
// 5. Nesneler Hakkında Daha Fazla: Kurucular(Constructors) ve Prototipler(Prototypes)

// Nesneler fonksiyonlar içerebilir.
var myObj = {
    myFunc: function(){
        return "Merhaba dünya!";
    }
};
myObj.myFunc(); // = "Merhaba dünya!"

// Nesneye bağlı olarak çağrılan fonksiyonlar, `this` anahtar kelimesini kullanarak kendilerine bağlı olan nesneye erişebilir.
myObj = {
    myString: "Merhaba dünya!",
    myFunc: function(){
        return this.myString;
    }
};
myObj.myFunc(); // = "Merhaba dünya!"

// `this` hangi bağlamda fonksiyonun çağrıldığıyla ilgilidir, tanımlandığı yerle değil. Bu nedenle, fonksiyonumuz nesnenin bağlamında çağrılmazsa çalışmaz.
var myFunc = myObj.myFunc;
myFunc(); // = undefined

// Tersine, bir fonksiyon, tanımlandığı sırada bağlı olmasa bile nesneye atanabilir ve `this` aracılığıyla nesneye erişebilir.
var myOtherFunc = function(){
    return this.myString.toUpperCase();
};
myObj.myOtherFunc = myOtherFunc;
myObj.myOtherFunc(); // = "MERHABA DÜNYA!"

// Ayrıca, bir fonksiyonu çağırırken onu hangi bağlamda çalıştıracağımızı `call` veya `apply` kullanarak belirtebiliriz.

var anotherFunc = function(s){
    return this.myString + s;
};
anotherFunc.call(myObj, " Ve Merhaba Ay!"); // = "Merhaba Dünya! Ve Merhaba Ay!"

// `apply` işlevi neredeyse aynıdır, ancak bir argüman listesi için bir dizi alır.

anotherFunc.apply(myObj, [" Ve Merhaba Güneş!"]); // = "Merhaba Dünya! Ve Merhaba Güneş!"

// Bu, bir dizi geçirmek istediğinizde bir argüman dizisini kabul eden bir işlevle çalışırken faydalıdır.

Math.min(42, 6, 27); // = 6
Math.min([42, 6, 27]); // = NaN (Haydaaa)
Math.min.apply(Math, [42, 6, 27]); // = 6

// Ancak, `call` ve `apply` geçicidir. Kalıcı olmasını istediğimizde `bind` kullanabiliriz.

var birlestir = anotherFunc.bind(myObj);
birlestir(" Ve Merhaba Satürn!"); // = "Merhaba Dünya! Ve Merhaba Satürn!"

// `bind` ayrıca bir işlevi kısmen uygulamak (curry) için de kullanılabilir.

var product = function(a, b){ return a * b; };
var ikiylecarp = product.bind(this, 2);
ikiylecarp(8); // = 16

// `new` anahtar kelimesiyle bir işlevi çağırdığınızda, yeni bir nesne oluşturulur ve bu nesne `this` anahtar kelimesi aracılığıyla işleve ulaşır. Böyle çağrılmak üzere tasarlanmış işlevlere kurucular denir.

var MyConstructor = function(){
    this.myNumber = 5;
};
myNewObj = new MyConstructor(); // = {myNumber: 5}
myNewObj.myNumber; // = 5

// JavaScript, diğer popüler nesne tabanlı dillerin aksine, 'sınıf' taslaklarından oluşturulan 'örnekler' kavramına sahip değildir; bunun yerine, JavaScript, örnekleme ve kalıtımı tek bir kavramda birleştirir: 'prototype' (prototip).

// Her JavaScript nesnesinin bir 'prototype'u vardır. Bir nesnenin üzerinde mevcut olmayan bir özelliğe erişmeye çalıştığınızda, yorumlayıcı prototipine bakar.

// Bazı JS uygulamaları, nesnenin prototipine `__proto__` sihirli özelliği üzerinden erişmenizi sağlar. Bu, prototipleri açıklamak için faydalı olsa da, bunun standart bir parçası değildir; prototipleri kullanmanın standart yollarına daha sonra geleceğiz.
var myObj = {
    myString: "Merhaba dünya!"
};
var prototipim = {
    hayatinAnlami: 42,
    myFunc: function(){
        return this.myString.toLowerCase();
    }
};

myObj.__proto__ = prototipim;
myObj.hayatinAnlami; // = 42

// Bu, işlevler için de çalışır.
myObj.myFunc(); // = "merhaba dünya!"

// Elbette, özelliğiniz prototipte değilse, prototipin prototipi aranır ve böyle devam eder.
prototipim.__proto__ = {
    myBoolean: true
};
myObj.myBoolean; // = true

// Burada herhangi bir kopyalama işlemi yoktur; her nesne, prototipine bir referans tutar. Bu, prototipi değiştirebileceğimiz ve değişikliklerimizin her yerde yansıyacağı anlamına gelir.
prototipim.hayatinAnlami = 43;
myObj.hayatinAnlami; // = 43

// for/in ifadesi bir nesnenin özellikleri üzerinde yinelemeye izin verir,
// bir null prototipi görünceye kadar prototip zinciri üzerinde yürür.
for (var x in myObj){
    console.log(myObj[x]);
}
///çıktı:
// Merhaba dünya!
// 43
// [Fonksiyon: myFunc]
// true

// Yalnızca nesneye kendisi tarafından eklenen özellikleri düşünmek için
// ve prototiplerini değil, `hasOwnProperty()` kontrolünü kullanın.
for (var x in myObj){
    if (myObj.hasOwnProperty(x)){
        console.log(myObj[x]);
    }
}
///çıktı:
// Merhaba dünya!

// `__proto__`'nun standart olmadığını ve mevcut bir nesnenin prototipini
// değiştirmenin standart bir yolunun olmadığını belirttik. Bununla birlikte, verilen bir prototiple
// yeni bir nesne oluşturmanın iki yolu vardır.

// İlk yöntem:
var myObj = Object.create(myPrototype);
myObj.meaningOfLife; // = 43

// İkinci yol, yapıcılarla(constructors) ilgilidir.
// Yapıcıların prototype adında bir özelliği vardır. Bu, yapıcı işlevinin kendisinin prototipi değildir;
// bunun yerine, yeni nesnelerin, o yapıcı ve new anahtar kelimesiyle oluşturulduklarında verilen
// prototiptir.
MyConstructor.prototype = {
    myNumber: 5,
    getMyNumber: function(){
        return this.myNumber;
    }
};
var myNewObj2 = new MyConstructor();
myNewObj2.getMyNumber(); // = 5
myNewObj2.myNumber = 6;
myNewObj2.getMyNumber(); // = 6

// Dize ve sayı gibi yerleşik tiplerin ayrıca denk gelen sarma nesnelerini oluşturan yapıcıları vardır.
var myNumber = 12;
var myNumberObj = new Number(12);
myNumber == myNumberObj; // = true

// Ancak, tam olarak eşdeğer değiller.
typeof myNumber; // = 'number'
typeof myNumberObj; // = 'object'
myNumber === myNumberObj; // = false
if (0){
    // Bu kod çalışmayacak, çünkü 0 yanlış değerlidir.
}
if (new Number(0)){
   // Bu kod çalışacak, çünkü sarmalanan sayılar nesnelerdir ve nesneler
   // her zaman doğru değerlidir.
}

// Bununla birlikte, sarma nesneleri ve düzenli yerleşik tipler bir prototipi paylaşırlar, bu yüzden
// aslında bir dizeye işlevsellik ekleyebilirsiniz, örneğin.
String.prototype.firstCharacter = function(){
    return this.charAt(0);
};
"abc".firstCharacter(); // = "a"

// Bu genellikle "polyfilling" olarak adlandırılan bir yöntemde kullanılır.

// Örneğin, Object.create bazı uygulamalarda mevcut değil,
// ancak aşağıdaki polyfill ile yine de kullanabiliriz:
if (Object.create === undefined){ // mevcut ise üzerine yazma
    Object.create = function(proto){
        // doğru prototipe sahip geçici bir yapıcı oluştur
        var Constructor = function(){};
        Constructor.prototype = proto;
        // ardından onu kullanarak yeni, uygun prototipli bir nesne oluştur
        return new Constructor();
    };
}

// ES6

// "let" anahtar kelimesi, değişkenleri bir fonksiyon kapsamı yerine
// bir leksikal kapsamda tanımlamanıza olanak tanır, var anahtar kelimesi gibi.
let name = "Billy";

// let ile tanımlanan değişkenlere yeni değerler atanabilir.
name = "William";

// "const" anahtar kelimesi, let ile aynı şekilde bir leksikal kapsamda bir değişken tanımlamanıza olanak tanır,
// ancak bir değer atandıktan sonra tekrar değer atanamaz.

const pi = 3.14;

pi = 4.13; // Bunu yapamazsınız.

// ES6'da "lambda sözdizimi" olarak bilinen bir fonksiyon için farklı bir sözdizimi vardır.
// Bu, sabit ve let ile tanımlanan değişkenler gibi bir leksikal kapsamda fonksiyonların tanımlanmasına olanak tanır.

const isEven = (number) => {
    return number % 2 === 0;
};

isEven(7); // false

// Geleneksel sözdizimde bu fonksiyonun "eşdeğeri" şu şekilde görünür:

function isEven(number) {
    return number % 2 === 0;
};

// "eşdeğer" kelimesini çift tırnak içine koydum çünkü lambda sözdizisi kullanılarak tanımlanan bir fonksiyon, tanımdan önce çağrılamaz.
// Aşağıdaki, geçersiz bir kullanım örneğidir:

add(1, 8);

const add = (firstNumber, secondNumber) => {
    return firstNumber + secondNumber;
};