Kodu al: learnpython-tr.py
Python,90ların başlarında Guido Van Rossum tarafından oluşturulmuştur. En popüler olan dillerden biridir. Beni Python'a aşık eden sebep onun syntax beraklığı. Çok basit bir çalıştırılabilir söz koddur.
Not: Bu makale Python 3 içindir. Eğer Python 2.7 öğrenmek istiyorsanız burayı kontrol edebilirsiniz.
# Tek satırlık yorum satırı kare(#) işareti ile başlamaktadır.
""" Çok satırlı olmasını istediğiniz yorumlar
üç adet tırnak(") işareti ile
yapılmaktadır
"""
####################################################
## 1. Temel Veri Türleri ve Operatörler
####################################################
# Sayılar
3 # => 3
# Tahmin edebileceğiniz gibi matematik
1 + 1 # => 2
8 - 1 # => 7
10 * 2 # => 20
# Bölme işlemi varsayılan olarak onluk döndürür
35 / 5 # => 7.0
# Tam sayı bölmeleri, pozitif ve negatif sayılar için aşağıya yuvarlar
5 // 3 # => 1
5.0 // 3.0 # => 1.0 # onluklar için de bu böyledir
-5 // 3 # => -2
-5.0 // 3.0 # => -2.0
# Onluk kullanırsanız, sonuç da onluk olur
3 * 2.0 # => 6.0
# Kalan operatörü
7 % 3 # => 1
# Üs (2 üzeri 4)
2**4 # => 16
# Parantez ile önceliği değiştirebilirsiniz
(1 + 3) * 2 # => 8
# Boolean(Doğru-Yanlış) değerleri standart
True
False
# 'değil' ile terse çevirme
not True # => False
not False # => True
# Boolean Operatörleri
# "and" ve "or" büyük küçük harf duyarlıdır
True and False #=> False
False or True #=> True
# Bool operatörleri ile sayı kullanımı
0 and 2 #=> 0
-5 or 0 #=> -5
0 == False #=> True
2 == True #=> False
1 == True #=> True
# Eşitlik kontrolü ==
1 == 1 # => True
2 == 1 # => False
# Eşitsizlik Kontrolü !=
1 != 1 # => False
2 != 1 # => True
# Diğer karşılaştırmalar
1 < 10 # => True
1 > 10 # => False
2 <= 2 # => True
2 >= 2 # => True
# Zincirleme şeklinde karşılaştırma da yapabilirsiniz!
1 < 2 < 3 # => True
2 < 3 < 2 # => False
# Yazı(Strings) " veya ' işaretleri ile oluşturulabilir
"Bu bir yazı."
'Bu da bir yazı.'
# Yazılar da eklenebilir! Fakat bunu yapmanızı önermem.
"Merhaba " + "dünya!" # => "Merhaba dünya!"
# Bir yazı(string) karakter listesi gibi işlenebilir
"Bu bir yazı"[0] # => 'B'
# .format ile yazıyı biçimlendirebilirsiniz, şu şekilde:
"{} da ayrıca {}".format("yazılar", "işlenebilir")
# Biçimlendirme işleminde aynı argümanı da birden fazla kullanabilirsiniz.
"{0} çeviktir, {0} hızlıdır, {0} , {1} üzerinden atlayabilir".format("Ahmet", "şeker çubuğu")
#=> "Ahmet çeviktir, Ahmet hızlıdır, Ahmet , şeker çubuğu üzerinden atlayabilir"
# Argümanın sırasını saymak istemiyorsanız, anahtar kelime kullanabilirsiniz.
"{isim} yemek olarak {yemek} istiyor".format(isim="Ahmet", yemek="patates") #=> "Ahmet yemek olarak patates istiyor"
# Eğer Python 3 kodunuz ayrıca Python 2.5 ve üstünde çalışmasını istiyorsanız,
# eski stil formatlamayı kullanabilirsiniz:
"%s bu %s yolla da %s" % ("yazılar", "eski", "biçimlendirilebilir")
# Hiçbir şey(none) da bir objedir
None # => None
# Bir değerin none ile eşitlik kontrolü için "==" sembolünü kullanmayın
# Bunun yerine "is" kullanın. Obje türünün eşitliğini kontrol edecektir.
"vb" is None # => False
None is None # => True
# None, 0, ve boş yazılar/listeler/sözlükler hepsi False değeri döndürü.
# Diğer veriler ise True değeri döndürür
bool(0) # => False
bool("") # => False
bool([]) #=> False
bool({}) #=> False
####################################################
## 2. Değişkenler ve Koleksiyonlar
####################################################
# Python bir yazdırma fonksiyonuna sahip
print("Ben Python. Tanıştığıma memnun oldum!")
# Değişkenlere veri atamak için önce değişkeni oluşturmanıza gerek yok.
# Düzenli bir değişken için hepsi_kucuk_ve_alt_cizgi_ile_ayirin
bir_degisken = 5
bir_degisken # => 5
# Önceden tanımlanmamış değişkene erişmek hata oluşturacaktır.
# Kontrol akışları başlığından hata kontrolünü öğrenebilirsiniz.
bir_bilinmeyen_degisken # NameError hatası oluşturur
# Listeler ile sıralamaları tutabilirsiniz
li = []
# Önceden doldurulmuş listeler ile başlayabilirsiniz
diger_li = [4, 5, 6]
# 'append' ile listenin sonuna ekleme yapabilirsiniz
li.append(1) # li artık [1] oldu
li.append(2) # li artık [1, 2] oldu
li.append(4) # li artık [1, 2, 4] oldu
li.append(3) # li artık [1, 2, 4, 3] oldu
# 'pop' ile listenin son elementini kaldırabilirsiniz
li.pop() # => 3 ve li artık [1, 2, 4]
# Çıkarttığımız tekrardan ekleyelim
li.append(3) # li yeniden [1, 2, 4, 3] oldu.
# Dizi gibi listeye erişim sağlayın
li[0] # => 1
# Son elemente bakın
li[-1] # => 3
# Listede olmayan bir elemente erişim sağlamaya çalışmak IndexError hatası oluşturur
li[4] # IndexError hatası oluşturur
# Bir kısmını almak isterseniz.
li[1:3] # => [2, 4]
# Başlangıç belirtmezseniz
li[2:] # => [4, 3]
# Sonu belirtmesseniz
li[:3] # => [1, 2, 4]
# Her ikişer objeyi seçme
li[::2] # =>[1, 4]
# Listeyi tersten almak
li[::-1] # => [3, 4, 2, 1]
# Kombinasyonları kullanarak gelişmiş bir şekilde listenin bir kısmını alabilirsiniz
# li[baslangic:son:adim]
# "del" ile isteğe bağlı, elementleri listeden kaldırabilirsiniz
del li[2] # li artık [1, 2, 3] oldu
# Listelerde de ekleme yapabilirsiniz
# Not: değerler üzerinde değişiklik yapılmaz.
li + diger_li # => [1, 2, 3, 4, 5, 6]
# Listeleri birbirine bağlamak için "extend()" kullanılabilir
li.extend(diger_li) # li artık [1, 2, 3, 4, 5, 6] oldu
# Listedeki bir elementin olup olmadığı kontrolü "in" ile yapılabilir
1 in li # => True
# Uzunluğu öğrenmek için "len()" kullanılabilir
len(li) # => 6
# Tüpler listeler gibidir fakat değiştirilemez.
tup = (1, 2, 3)
tup[0] # => 1
tup[0] = 3 # TypeError hatası oluşturur
# Diğer liste işlemlerini tüplerde de uygulayabilirsiniz
len(tup) # => 3
tup + (4, 5, 6) # => (1, 2, 3, 4, 5, 6)
tup[:2] # => (1, 2)
2 in tup # => True
# Tüpleri(veya listeleri) değişkenlere açabilirsiniz
a, b, c = (1, 2, 3) # 'a' artık 1, 'b' artık 2 ve 'c' artık 3
# Eğer parantez kullanmazsanız varsayılan oalrak tüpler oluşturulur
d, e, f = 4, 5, 6
# 2 değeri birbirine değiştirmek bu kadar kolay
e, d = d, e # 'd' artık 5 ve 'e' artık 4
# Sözlükler anahtar kodlarla verileri tutar
bos_sozl = {}
# Önceden doldurulmuş sözlük oluşturma
dolu_sozl = {"bir": 1, "iki": 2, "uc": 3}
# Değere bakmak için [] kullanalım
dolu_sozl["bir"] # => 1
# Bütün anahtarları almak için "keys()" kullanılabilir.
# Listelemek için list() kullanacağınız çünkü dönen değerin işlenmesi gerekiyor. Bu konuya daha sonra değineceğiz.
# Not - Sözlük anahtarlarının sıralaması kesin değildir.
# Beklediğiniz çıktı sizinkiyle tam uyuşmuyor olabilir.
list(dolu_sozl.keys()) # => ["uc", "iki", "bir"]
# Tüm değerleri almak için "values()" kullanacağız. Dönen değeri biçimlendirmek için de list() kullanmamız gerekiyor
# Not - Sıralama değişebilir.
list(dolu_sozl.values()) # => [3, 2, 1]
# Bir anahtarın sözlükte olup olmadığını "in" ile kontrol edebilirsiniz
"bir" in dolu_sozl # => True
1 in dolu_sozl # => False
# Olmayan bir anahtardan değer elde etmek isterseniz KeyError sorunu oluşacaktır.
dolu_sozl["dort"] # KeyError hatası oluşturur
# "get()" metodu ile değeri almaya çalışırsanız KeyError sorunundan kurtulursunuz
dolu_sozl.get("bir") # => 1
dolu_sozl.get("dort") # => None
# "get" metoduna parametre belirterek değerin olmaması durumunda varsayılan bir değer döndürebilirsiniz.
dolu_sozl.get("bir", 4) # => 1
dolu_sozl.get("dort", 4) # => 4
# "setdefault()" metodu sözlükte, belirttiğiniz anahtarın [olmaması] durumunda varsayılan bir değer atayacaktır
dolu_sozl.setdefault("bes", 5) # dolu_sozl["bes"] artık 5 değerine sahip
dolu_sozl.setdefault("bes", 6) # dolu_sozl["bes"] değişmedi, hala 5 değerine sahip
# Sözlüğe ekleme
dolu_sozl.update({"dort":4}) #=> {"bir": 1, "iki": 2, "uc": 3, "dort": 4}
#dolu_sozl["dort"] = 4 #sözlüğe eklemenin bir diğer yolu
# Sözlükten anahtar silmek için 'del' kullanılabilir
del dolu_sozl["bir"] # "bir" anahtarını dolu sözlükten silecektir
# Setler ... set işte :D
bos_set = set()
# Seti bir veri listesi ile de oluşturabilirsiniz. Evet, biraz sözlük gibi duruyor. Üzgünüm.
bir_set = {1, 1, 2, 2, 3, 4} # bir_set artık {1, 2, 3, 4}
# Sete yeni setler ekleyebilirsiniz
dolu_set = bir_set
# Sete bir diğer öğe ekleme
dolu_set.add(5) # dolu_set artık {1, 2, 3, 4, 5} oldu
# Setlerin çakışan kısımlarını almak için '&' kullanabilirsiniz
diger_set = {3, 4, 5, 6}
dolu_set & diger_set # => {3, 4, 5}
# '|' ile aynı olan elementleri almayacak şekilde setleri birleştirebilirsiniz
dolu_set | diger_set # => {1, 2, 3, 4, 5, 6}
# Farklılıkları almak için "-" kullanabilirsiniz
{1, 2, 3, 4} - {2, 3, 5} # => {1, 4}
# Bir değerin olup olmadığının kontrolü için "in" kullanılabilir
2 in dolu_set # => True
10 in dolu_set # => False
####################################################
## 3. Kontrol Akışları ve Temel Soyutlandırma
####################################################
# Bir değişken oluşturalım
bir_degisken = 5
# Burada bir "if" ifadesi var. Girinti(boşluk,tab) python için önemlidir!
# çıktı olarak "bir_degisken 10 dan küçük" yazar
if bir_degisken > 10:
print("bir_degisken 10 dan büyük")
elif bir_degisken < 10: # Bu 'elif' ifadesi zorunlu değildir.
print("bir_degisken 10 dan küçük")
else: # Bu ifade de zorunlu değil.
print("bir_degisken değeri 10")
"""
Döngülerle lsiteleri döngüye alabilirsiniz
çıktı:
köpek bir memeli hayvandır
kedi bir memeli hayvandır
fare bir memeli hayvandır
"""
for hayvan in ["köpek", "kedi", "fare"]:
# format ile kolayca yazıyı biçimlendirelim
print("{} bir memeli hayvandır".format(hayvan))
"""
"range(sayi)" bir sayı listesi döndür
0'dan belirttiğiniz sayıyıa kadar
çıktı:
0
1
2
3
"""
for i in range(4):
print(i)
"""
'While' döngüleri koşul çalıştıkça işlemleri gerçekleştirir.
çıktı:
0
1
2
3
"""
x = 0
while x < 4:
print(x)
x += 1 # Uzun hali x = x + 1
# Hataları kontrol altına almak için try/except bloklarını kullanabilirsiniz
try:
# Bir hata oluşturmak için "raise" kullanabilirsiniz
raise IndexError("Bu bir index hatası")
except IndexError as e:
pass # Önemsiz, devam et.
except (TypeError, NameError):
pass # Çoklu bir şekilde hataları kontrol edebilirsiniz, tabi gerekirse.
else: # İsteğe bağlı bir kısım. Eğer hiçbir hata kontrol mekanizması desteklemiyorsa bu blok çalışacaktır
print("Her şey iyi!") # IndexError, TypeError ve NameError harici bir hatada bu blok çalıştı
# Temel Soyutlandırma, bir objenin işlenmiş halidir.
# Aşağıdaki örnekte; Obje, range fonksiyonuna temel soyutlandırma gönderdi.
dolu_sozl = {"bir": 1, "iki": 2, "uc": 3}
temel_soyut = dolu_sozl.keys()
print(temel_soyut) #=> range(1,10). Bu obje temel soyutlandırma arayüzü ile oluşturuldu
# Temel Soyutlandırılmış objeyi döngüye sokabiliriz.
for i in temel_soyut:
print(i) # Çıktısı: bir, iki, uc
# Fakat, elementin anahtarına değerine.
temel_soyut[1] # TypeError hatası!
# 'iterable' bir objenin nasıl temel soyutlandırıldığıdır.
iterator = iter(temel_soyut)
# 'iterator' o obje üzerinde yaptığımız değişiklikleri hatırlayacaktır
# Bir sonraki objeyi almak için __next__ fonksiyonunu kullanabilirsiniz.
iterator.__next__() #=> "bir"
# Bir önceki __next__ fonksiyonumuzu hatırlayıp bir sonraki kullanımda bu sefer ondan bir sonraki objeyi döndürecektir
iterator.__next__() #=> "iki"
iterator.__next__() #=> "uc"
# Bütün nesneleri aldıktan sonra bir daha __next__ kullanımınızda, StopIterator hatası oluşturacaktır.
iterator.__next__() # StopIteration hatası
# iterator'deki tüm nesneleri almak için list() kullanabilirsiniz.
list(dolu_sozl.keys()) #=> Returns ["bir", "iki", "uc"]
####################################################
## 4. Fonksiyonlar
####################################################
# "def" ile yeni fonksiyonlar oluşturabilirsiniz
def topla(x, y):
print("x = {} ve y = {}".format(x, y))
return x + y # Değer döndürmek için 'return' kullanmalısınız
# Fonksiyonu parametleri ile çağırıyoruz
topla(5, 6) # => çıktı "x = 5 ve y = 6" ve değer olarak 11 döndürür
# Bir diğer fonksiyon çağırma yöntemi de anahtar değerleri ile belirtmek
topla(y=6, x=5) # Anahtar değeri belirttiğiniz için parametre sıralaması önemsiz.
# Sınırsız sayıda argüman da alabilirsiniz
def argumanlar(*argumanlar):
return argumanlar
argumanlar(1, 2, 3) # => (1, 2, 3)
# Parametrelerin anahtar değerlerini almak isterseniz
def anahtar_par(**anahtarlar):
return anahtar
# Çalıştırdığımızda
anahtar_par(anah1="deg1", anah2="deg2") # => {"anah1": "deg1", "anah2": "deg2"}
# İsterseniz, bu ikisini birden kullanabilirsiniz
def tum_argumanlar(*argumanlar, **anahtarla):
print(argumanlar)
print(anahtarla)
"""
tum_argumanlar(1, 2, a=3, b=4) çıktı:
(1, 2)
{"a": 3, "b": 4}
"""
# Fonksiyonu çağırırken de aynısını kullanabilirsiniz
argumanlar = (1, 2, 3, 4)
anahtarla = {"a": 3, "b": 4}
tum_argumanlar(*argumanlar) # = foo(1, 2, 3, 4)
tum_argumanlar(**anahtarla) # = foo(a=3, b=4)
tum_argumanlar(*argumanlar, **anahtarla) # = foo(1, 2, 3, 4, a=3, b=4)
# Fonksiyonlarda kullanacağımız bir değişken oluşturalım
x = 5
def belirleX(sayi):
# Fonksiyon içerisindeki x ile global tanımladığımız x aynı değil
x = sayi # => 43
print (x) # => 43
def globalBelirleX(sayi):
global x
print (x) # => 5
x = sayi # global olan x değişkeni artık 6
print (x) # => 6
belirleX(43)
globalBelirleX(6)
# Sınıf fonksiyonları oluşturma
def toplama_olustur(x):
def topla(y):
return x + y
return topla
ekle_10 = toplama_olustur(10)
ekle_10(3) # => 13
# Bilinmeyen fonksiyon
(lambda x: x > 2)(3) # => True
# TODO - Fix for iterables
# Belirli sayıdan yükseğini alma fonksiyonu
map(ekle_10, [1, 2, 3]) # => [11, 12, 13]
filter(lambda x: x > 5, [3, 4, 5, 6, 7]) # => [6, 7]
# Filtreleme işlemi için liste comprehensions da kullanabiliriz
[ekle_10(i) for i in [1, 2, 3]] # => [11, 12, 13]
[x for x in [3, 4, 5, 6, 7] if x > 5] # => [6, 7]
####################################################
## 5. Sınıflar
####################################################
# Sınıf oluşturmak için objeden alt sınıf oluşturacağız.
class Insan(object):
# Sınıf değeri. Sınıfın tüm nesneleri tarafından kullanılabilir
tur = "H. sapiens"
# Basit başlatıcı, Sınıf çağrıldığında tetiklenecektir.
# Dikkat edin, iki adet alt çizgi(_) bulunmakta. Bunlar
# python tarafından tanımlanan isimlerdir.
# Kendinize ait bir fonksiyon oluştururken __fonksiyon__ kullanmayınız!
def __init__(self, isim):
# Parametreyi sınıfın değerine atayalım
self.isim = isim
# Bir metot. Bütün metotlar ilk parametre olarak "self "alır.
def soyle(self, mesaj):
return "{isim}: {mesaj}".format(isim=self.isim, mesaj=mesaj)
# Bir sınıf metotu bütün nesnelere paylaştırılır
# İlk parametre olarak sınıf alırlar
@classmethod
def getir_tur(snf):
return snf.tur
# Bir statik metot, sınıf ve nesnesiz çağrılır
@staticmethod
def grunt():
return "*grunt*"
# Sınıfı çağıralım
i = Insan(isim="Ahmet")
print(i.soyle("merhaba")) # çıktı "Ahmet: merhaba"
j = Insan("Ali")
print(j.soyle("selam")) # çıktı "Ali: selam"
# Sınıf metodumuzu çağıraim
i.getir_tur() # => "H. sapiens"
# Paylaşılan değeri değiştirelim
Insan.tur = "H. neanderthalensis"
i.getir_tur() # => "H. neanderthalensis"
j.getir_tur() # => "H. neanderthalensis"
# Statik metodumuzu çağıralım
Insan.grunt() # => "*grunt*"
####################################################
## 6. Moduller
####################################################
# Modülleri içe aktarabilirsiniz
import math
print(math.sqrt(16)) # => 4.0
# Modülden belirli bir fonksiyonları alabilirsiniz
from math import ceil, floor
print(ceil(3.7)) # => 4.0
print(floor(3.7)) # => 3.0
# Modüldeki tüm fonksiyonları içe aktarabilirsiniz
# Dikkat: bunu yapmanızı önermem.
from math import *
# Modül isimlerini değiştirebilirsiniz.
# Not: Modül ismini kısaltmanız çok daha iyi olacaktır
import math as m
math.sqrt(16) == m.sqrt(16) # => True
# Python modulleri aslında birer python dosyalarıdır.
# İsterseniz siz de yazabilir ve içe aktarabilirsiniz Modulün
# ismi ile dosyanın ismi aynı olacaktır.
# Moduldeki fonksiyon ve değerleri öğrenebilirsiniz.
import math
dir(math)
####################################################
## 7. Gelişmiş
####################################################
# Oluşturucular uzun uzun kod yazmamanızı sağlayacak ve yardımcı olacaktır
def kare_sayilar(nesne):
for i in nesne:
yield i + i
# Bir oluşturucu(generator) değerleri anında oluşturur.
# Bir seferde tüm değerleri oluşturup göndermek yerine teker teker her oluşumdan
# sonra geri döndürür. Bu demektir ki, kare_sayilar fonksiyonumuzda 15'ten büyük
# değerler işlenmeyecektir.
# Not: range() da bir oluşturucu(generator)dur. 1-900000000 arası bir liste yapmaya çalıştığınızda
# çok fazla vakit alacaktır.
# Python tarafından belirlenen anahtar kelimelerden kaçınmak için basitçe alt çizgi(_) kullanılabilir.
range_ = range(1, 900000000)
# kare_sayilar'dan dönen değer 30'a ulaştığında durduralım
for i in kare_sayilar(range_):
print(i)
if i >= 30:
break
# Dekoratörler
# Bu örnekte,
# Eğer lutfen_soyle True ise dönen değer değişecektir.
from functools import wraps
def yalvar(hedef_fonksiyon):
@wraps(hedef_fonksiyon)
def metot(*args, **kwargs):
msj, lutfen_soyle = hedef_fonksiyon(*args, **kwargs)
if lutfen_soyle:
return "{} {}".format(msj, "Lütfen! Artık dayanamıyorum :(")
return msj
return metot
@yalvar
def soyle(lutfen_soyle=False):
msj = "Bana soda alır mısın?"
return msj, lutfen_soyle
print(soyle()) # Bana soda alır mısın?
print(soyle(lutfen_soyle=True)) # Ban soda alır mısın? Lutfen! Artık dayanamıyorum :(
Bir öneriniz mi var? Belki bir düzeltme? Bir konu açın GitHub deposundan, ya da kendi PR'nizi hazırlayın!
Aslen katkıda bulunan Louie Dinh, ve güncelleştiren 8 geliştirici(ler).